ប្រែសម្រួល៖ រតនា

វ៉ាស៊ីនតោន៖ យោងតាមការវិភាគរបស់សារព័ត៌មាន Reuters និងការសម្ភាសន៍ជាមួយមនុស្សជាច្រើននាក់ដែលជិតស្និទ្ធនឹងប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតអាមេរិក ទីប្រឹក្សារបស់លោក Donald Trump បានលើកឡើងជាសាធារណៈ និងជាឯកជននូវសំណើដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន ដែលនឹងប្រគល់ផ្នែកធំៗនៃប្រទេសទៅឱ្យរុស្ស៊ីសម្រាប់ពេលខាងមុខ។

សំណើដោយទីប្រឹក្សាសំខាន់ៗបីរូប រួមទាំងអ្នកតំណាងពិសេសថ្មីរបស់លោក Trump ទទួលបន្ទុករុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន អតីតឧត្តមសេនីយ៍ទោ Keith Kellogg មានធាតុផ្សំដូចគ្នាមួយចំនួន រួមទាំងការដកការចូលជាសមាជិក NATO របស់អ៊ុយក្រែនចេញពីតារាង។

ទីប្រឹក្សារបស់លោក Trump នឹងព្យាយាមបង្ខំឱ្យទីក្រុងម៉ូស្គូ និងទីក្រុងគីវចូលរួមការចរចាដោយប្រើវិធីសាស្ត្រទន់ភ្លន់និងតឹងរឹង រួមទាំងការផ្អាកជំនួយយោធាដល់ទីក្រុងគីវ លុះត្រាតែពួកគេយល់ព្រមចរចា ប៉ុន្តែនឹងបង្កើនជំនួយប្រសិនបើប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី Vladimir Putin បដិសេធ។

លោក Trump បានសន្យាជាច្រើនដងក្នុងអំឡុងពេលឃោសនាបោះឆ្នោតរបស់លោកថា នឹងបញ្ចប់ជម្លោះដែលមានរយៈពេលជិតបីឆ្នាំនេះក្នុងរយៈពេល២៤ម៉ោង គិតចាប់ពីថ្ងៃចូលកាន់តំណែងរបស់លោកនៅថ្ងៃទី២០ ខែមករា ប្រសិនបើមិនមុននោះទេ ប៉ុន្តែមិនទាន់បាននិយាយថាដោយរបៀបណានោះទេ។

អ្នកវិភាគ និងអតីតមន្ត្រីសន្តិសុខជាតិ បានសម្តែងការសង្ស័យយ៉ាងខ្លាំងថា លោក Trump អាចបំពេញការសន្យាបែបនេះបាន ដោយសារភាពស្មុគស្មាញនៃជម្លោះ។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ទីប្រឹក្សារបស់លោកបង្ហាញពីទ្រង់ទ្រាយដែលអាចកើតមាននៃផែនការសន្តិភាពរបស់លោក Trump។

ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន Volodymyr Zelenskyy ដែលកំពុងប្រឈមនឹងការខ្វះខាតកម្លាំងមនុស្ស និងការបាត់បង់ទឹកដីកាន់តែច្រើន បានបង្ហាញថាលោកអាចនឹងបើកចំហសម្រាប់ការចរចា។

ខណៈនៅតែមានបំណងចូលជាសមាជិក NATO លោកបាននិយាយនៅសប្តាហ៍នេះថា អ៊ុយក្រែនត្រូវតែស្វែងរកដំណោះស្រាយការទូតដើម្បីទទួលបានទឹកដីដែលត្រូវកាន់កាប់មួយចំនួនរបស់ខ្លួនមកវិញ។

ប៉ុន្តែលោក Trump អាចនឹងឃើញថាលោក Putin មិនមានឆន្ទៈចូលរួមទេ នេះបើតាមអ្នកវិភាគ និងអតីតមន្ត្រីអាមេរិកបាននិយាយ ដោយសារតែលោកមានឱកាសល្អលើជនជាតិអ៊ុយក្រែន ហើយអាចនឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនជាងនេះដោយការកាន់កាប់ទឹកដីបន្ថែមទៀត។

“លោក Putin មិនប្រញាប់ប្រញាល់ទេ” នេះបើតាមការនិយាយរបស់លោក Eugene Rumer ជាអតីតអ្នកវិភាគសេវាកម្មស៊ើបការណ៍ជាន់ខ្ពស់របស់អាមេរិកទទួលបន្ទុករុស្ស៊ី ដែលបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវ Carnegie Endowment for International Peace។

មេដឹកនាំរុស្ស៊ី មិនបង្ហាញពីការត្រៀមខ្លួនដើម្បីបោះបង់លក្ខខណ្ឌរបស់ខ្លួនសម្រាប់ការឈប់បាញ់ និងការចរចាទេ រួមទាំងការដែលអ៊ុយក្រែនត្រូវបោះបង់ការស្វែងរកការចូល NATO និងការចុះចាញ់ខេត្តទាំងបួនដែលលោក Putin អះអាងថាជាផ្នែកមួយនៃរុស្ស៊ី ប៉ុន្តែមិនបានគ្រប់គ្រងទាំងស្រុង ដែលជាការទាមទារដែលត្រូវបានបដិសេធដោយទីក្រុងគីវ។

លោក Rumer បានមានប្រសាសន៍ថា លោក Putin ទំនងជានឹងរង់ចាំពេលវេលា កាន់កាប់ទឹកដីបន្ថែម និងរង់ចាំមើលថាតើលោក Trump នឹងផ្តល់ការលើកលែងអ្វីខ្លះ ដើម្បីទាក់ទាញគាត់ឱ្យចូលរួមក្នុងតុចរចា។

សារព័ត៌មាន Reuters បានរាយការណ៍កាលពីខែឧសភាថា លោក Putin ត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ក្នុងការបញ្ឈប់សង្គ្រាមដោយការចរចាឈប់បាញ់គ្នា ដែលទទួលស្គាល់ខ្សែបន្ទាត់សមរភូមិបច្ចុប្បន្ន ប៉ុន្តែក៏ត្រៀមខ្លួនប្រយុទ្ធបន្តទៀតប្រសិនបើគីវនិងលោកខាងលិចមិនឆ្លើយតប។

រុស្ស៊ីបានគ្រប់គ្រងឧបទ្វីបគ្រីមាទាំងស្រុងរួចហើយ ដោយបានដណ្តើមយកពីអ៊ុយក្រែនដោយឯកតោភាគីក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមក បានកាន់កាប់ប្រមាណ៨០ភាគរយនៃតំបន់ដុនបាស់ (ដែលរួមមានតំបន់ដូនេតស្ក និងលូហ្គេនស្ក) ព្រមទាំងជាង៧០ភាគរយនៃតំបន់សាប៉ូរីហ្ស៊ា និងខេរសុន និងផ្នែកតូចៗនៃតំបន់មីកូឡាអ៊ីវ និងខាកីវ។

• ផែនការច្រើនជាងមួយ

គិតត្រឹមសប្តាហ៍មុន លោក Trump មិនទាន់បានកោះប្រជុំក្រុមការងារស្នូលដើម្បីរៀបចំផែនការសន្តិភាពនៅឡើយទេ យោងតាមទីប្រឹក្សាបួនរូបដែលស្នើសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះដើម្បីពិពណ៌នាអំពីការពិភាក្សាឯកជន។ ផ្ទុយទៅវិញ ទីប្រឹក្សាជាច្រើនបានលើកសំណើគំនិតក្នុងចំណោមពួកគេនៅក្នុងវេទិកាសាធារណៈ ហើយក្នុងករណីខ្លះបានស្នើទៅលោក Trump ផងដែរ។

ជាចុងក្រោយ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទំនងជាពឹងផ្អែកលើការចូលរួមផ្ទាល់រវាងលោក Trump លោក Putin និងលោក Zelenskyy នេះបើយោងតាមទីប្រឹក្សាទាំងនោះ។

អ្នកនាំពាក្យគ្រឹមឡាំង លោក Dmitry Peskov បានមានប្រសាសន៍ថា “មិនអាចផ្តល់យោបល់លើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ណាមួយដោយគ្មានគំនិតអំពីផែនការទាំងមូលនោះទេ”។

អ្នកនាំពាក្យលោក Trump គឺអ្នកស្រី Karoline Leavitt បានកត់សម្គាល់ថា លោក Trump បាននិយាយថា លោក “នឹងធ្វើអ្វីដែលចាំបាច់ដើម្បីស្តារសន្តិភាព និងកសាងកម្លាំង និងការរារាំងរបស់អាមេរិកឡើងវិញនៅលើឆាកអន្តរជាតិ”។

តំណាងលោក Trump មិនបានឆ្លើយតបភ្លាមៗទៅនឹងសំណួរបន្ថែមអំពីថាតើប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតនៅតែមានផែនការដោះស្រាយជម្លោះនេះក្នុងរយៈពេលមួយថ្ងៃក្រោយពីចូលកាន់តំណែងដែរឬទេ។

រដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែនមិនបានឆ្លើយតបភ្លាមៗទៅនឹងសំណើសុំការអធិប្បាយទេ។

មន្ត្រីសន្តិសុខជាតិអតីតរបស់លោក Trump ម្នាក់ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្ទេរអំណាចបាននិយាយថា មានសំណើចម្បងបី៖ គ្រោងការរបស់លោក Kellogg សំណើមួយពីអនុប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោត JD Vance និងមួយទៀតដែលលើកឡើងដោយលោក Richard Grenell អតីតប្រធានសេវាកម្មសម្ងាត់ស្តីទីរបស់លោក Trump។

ផែនការរបស់លោក Kellogg ដែលសរសេររួមគ្នាជាមួយអតីតមន្ត្រីក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិលោក Fred Fleitz និងបានបង្ហាញជូនលោក Trump កាលពីដើមឆ្នាំនេះ ស្នើឱ្យបញ្ឈប់ខ្សែបន្ទាត់សមរភូមិបច្ចុប្បន្ន។

លោក Kellogg និងលោក Fleitz មិនបានឆ្លើយតបនឹងសំណើសុំការអធិប្បាយទេ។ ផែនការរបស់ពួកគេត្រូវបានរាយការណ៍ដំបូងដោយ Reuters។

លោកត្រាំនឹងផ្គត់ផ្គង់អាវុធអាមេរិកបន្ថែមទៅឱ្យក្រុងគីវ លុះត្រាតែក្រុងគីវយល់ព្រមចូលរួមការចរចាសន្តិភាព។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នា លោកនឹងព្រមានមូស្គូថា លោកនឹងបង្កើនជំនួយអាមេរិកដល់អ៊ុយក្រែន ប្រសិនបើរុស្ស៊ីបដិសេធការចរចា។ ការចូលជាសមាជិកណាតូសម្រាប់អ៊ុយក្រែននឹងត្រូវពន្យារពេល។

អ៊ុយក្រែនក៏នឹងត្រូវបានផ្តល់ជូនការធានាសន្តិសុខពីសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ ដែលអាចរួមមានការបង្កើនការផ្គត់ផ្គង់អាវុធបន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងត្រូវបានចុះហត្ថលេខា យោងតាមសំណើនោះ។

ក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយកាលពីខែមិថុនា ជាមួយវិទ្យុឌីជីថលអង់គ្លេស Times Radio លោក Sebastian Gorka ដែលជាទីប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិរងចូលថ្មីម្នាក់របស់លោកត្រាំ បាននិយាយថា លោកត្រាំបានប្រាប់លោកថា លោកនឹងបង្ខំលោក Putin ឱ្យចូលរួមការចរចា ដោយគំរាមថានឹងដឹកជញ្ជូនអាវុធទៅអ៊ុយក្រែនដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក ប្រសិនបើលោក Putin បដិសេធ។

លោក Gorka ដែលត្រូវបានទាក់ទងតាមទូរសព្ទ បានហៅ Reuters ថាជា “ព័ត៌មានក្លែងក្លាយគួរឱ្យស្អប់” ហើយបដិសេធមិនពន្យល់បន្ថែម។

លោក Vance ដែលជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកបានប្រឆាំងនឹងជំនួយដល់អ៊ុយក្រែន បានលើកឡើងនូវគំនិតដាច់ដោយឡែកមួយកាលពីខែកញ្ញា។ លោកបានប្រាប់អ្នកធ្វើកម្មវិធី podcast អាមេរិកឈ្មោះ Shawn Ryan ថា កិច្ចព្រមព្រៀងទំនងជានឹងរួមបញ្ចូលតំបន់គ្មានយោធានៅតាមខ្សែប្រយុទ្ធបច្ចុប្បន្ន ដែលនឹងត្រូវ “ពង្រឹងយ៉ាងខ្លាំង” ដើម្បីទប់ស្កាត់ការឈ្លានពានបន្ថែមពីរុស្ស៊ី។ សំណើរបស់លោកនឹងបដិសេធសមាជិកភាពណាតូដល់ក្រុងគីវ។

តំណាងរបស់លោក Vance មិនបានអនុញ្ញាតឱ្យលោកផ្តល់មតិយោបល់ទេ ហើយលោកមិនទាន់បានផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតបន្ថែមនៅឡើយទេ។

លោក Grenell អតីតឯកអគ្គរាជទូតរបស់លោកត្រាំប្រចាំប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ បានគាំទ្រការបង្កើត “តំបន់ស្វ័យភាព” នៅភាគខាងកើតប្រទេសអ៊ុយក្រែន អំឡុងពេលកិច្ចពិភាក្សាតុមូលរបស់ Bloomberg កាលពីខែកក្កដា ប៉ុន្តែមិនបានពន្យល់បន្ថែមទេ។ លោកក៏បានលើកឡើងថា សមាជិកភាពណាតូសម្រាប់អ៊ុយក្រែនមិនមែនជាផលប្រយោជន៍របស់អាមេរិកទេ។

លោក Grenell ដែលមិនបានឆ្លើយតបនឹងសំណើសុំការអធិប្បាយ មិនទាន់បានទទួលតំណែងនៅក្នុងរដ្ឋបាលថ្មីនៅឡើយទេ ទោះបីជាលោកនៅតែមានឥទ្ធិពលលើលោកត្រាំលើបញ្ហាអឺរ៉ុបក៏ដោយ នេះបើតាមទីប្រឹក្សាគោលនយោបាយការបរទេសជាន់ខ្ពស់របស់លោកត្រាំម្នាក់បានប្រាប់ Reuters។

បុគ្គលនោះបាននិយាយថា លោក Grenell គឺជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្សមួយចំនួនតូចនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកាលពីខែកញ្ញានៅទីក្រុងញូវយ៉ករវាងលោកត្រាំ និងលោក Zelenskyy។

• ទំនងជាមានការប្រឆាំងតប

ធាតុផ្សំនៃសំណើទាំងនេះទំនងជានឹងប្រឈមមុខនឹងការប្រឆាំងពីលោក Zelenskyy ដែលបានដាក់បញ្ចូលការអញ្ជើញចូលណាតូជាផ្នែកមួយនៃ “ផែនការជ័យជម្នះ” របស់លោក និងពីសម្ព័ន្ធមិត្តអឺរ៉ុប និងសមាជិកសភាអាមេរិកមួយចំនួន នេះបើតាមអ្នកវិភាគ និងអតីតមន្ត្រីសន្តិសុខជាតិ។

កាលពីសប្តាហ៍មុន រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអ៊ុយក្រែនបានផ្ញើលិខិតមួយទៅសហការីណាតូរបស់លោក ដោយជំរុញឱ្យពួកគេចេញលិខិតអញ្ជើញសមាជិកភាពនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៅថ្ងៃអង្គារ។

សម្ព័ន្ធមិត្តអឺរ៉ុបមួយចំនួនបានបង្ហាញឆន្ទៈក្នុងការបង្កើនជំនួយដល់អ៊ុយក្រែន ហើយប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក Joe Biden កំពុងបន្តផ្ញើអាវុធ។ នេះអាចធ្វើឱ្យលោកត្រាំបាត់បង់ឥទ្ធិពលមួយចំនួនក្នុងការជំរុញក្រុងគីវឱ្យចូលរួមតុចរចា។

ផែនការរបស់លោក Kellogg ដែលផ្អែកលើការបង្កើនជំនួយសម្រាប់អ៊ុយក្រែន ប្រសិនបើលោក Putin មិនចូលរួមតុចរចា អាចប្រឈមនឹងការប្រឆាំងនៅក្នុងសភា ដែលសម្ព័ន្ធមិត្តជិតស្និទ្ធមួយចំនួនរបស់លោកត្រាំប្រឆាំងនឹងជំនួយយោធាបន្ថែមសម្រាប់ប្រទេសអឺរ៉ុបខាងកើត។

“ខ្ញុំមិនគិតថាមាននរណាម្នាក់មានផែនការប្រកបដោយភាពប្រាកដនិយមសម្រាប់បញ្ចប់រឿងនេះទេ” នេះបើតាមលោក Rumer អតីតមន្ត្រីសេវាកម្មសម្ងាត់អាមេរិក៕

ប្រភព៖ Reuters/ec